Etno

Pierwotna rzeczywistość na naszych ziemiach

Rzeczywistość przed I Wojną Światową, była drastycznie inna niż po niej. Można przypuszczać, że mniej więcej po zniesieniu pańszczyzny w 1848 roku, zaczęły następować zmiany społeczne, które odrzucały to co stare, a przejmowały nowe. Szczególne zmiany nastały po I Wojnie, gdy Polska oswobodziła się z zaborów. Zapyziałe wioski, z domami pod strzechą, zaczęły się unowocześniać. Wtedy też najwięcej szkód zostało wyrządzonych pierwotnym zwyczajom i kulturze ludowej. Niegdyś hermetyczne wioski, otwierały się na wpływy zewnętrzne i dotychczas unikalne i zamknięte regiony traciły swoją unikalność. Tak szczególnie szybko tracił swój wyraz Horyniec. Wpływ na to miało wiele aspektów, szczególnie rozwój Uzdrowiska. Pozbywano się starych łachmanów i do kościoła, czy na święta chodzono w ubraniach, których elementy kupowano na targach, czasem bardzo daleko od Horyńca. W ten sposób dostały się do nas spódnice robione „przemysłowo”, uważane obecnie za ludowe, z kolorowego materiału. Trzeba wziąć pod uwagę, że oryginalny strój ludowy był w 100% wytworzony w gospodarstwie, szyty na obowiązujący we wsi krój i ozdabiany we wzorki. Dlatego też taki strój był najczęściej z materiału lnianego, o prostym kroju. Najczęściej strój odświętny był podobny do tego na co dzień. Różnił się dodatkami, takimi jak ozdoby. U kobiet szczególną wartość miał fartuch. O ile ten przeznaczony do prac domowych był prosty, to jako pewnego rodzaju atrybut kobiety, w stroju ludowym musiał być szczególną ozdobą, stąd był w specjalny sposób haftowany. Szczególnym dodatkiem odświętnym były też buty. Były one tak cenne, że mogły służyć praktycznie przez całe życie i tylko odświętnie, bowiem na ogół chodzono boso. Pierwotnie królowały u mężczyzn słomkowe kapelusze, potem zamienione na „przemysłowe”. Patrząc pod tym katem na strój ludowy, nietrudno wyobrazić sobie nasz regionalny strój Polski. Szczególnie, że powinien on mieć dużo wspólnego ze strojem Lasowiaków, ewentualnie bez charakterystycznych ozdób, które z czasem ewoluowały i są obecne na przykład na skrzyniach posagowych.