Etno

Ludowe motywy ozdobne regionu

http://mbp.cieszanow.archiwa.org/zasoby.php?id=885
MBP Cieszanów

Gdy zaczniemy szukać ludowych motywów ozdobnych, ziemi horynieckiej, ale też i najbliższej okolicy i regionu, to raczej nie znajdziemy zbyt wiele. O ile przeglądając różne zdjęcia sprzed wojny, znajdziemy powtarzający się strój ludowy kobiecy (zapewne zamożniejszych stać było na kupno kolorowego sukna na spódnicę, biedniejsi musieli się zadowolić białymi lnianymi spódnicami), to niestety materiały te nie są aż tak ostre, by dojrzeć elementy ozdobne i motywy. Właśnie te motywy ozdobne charakteryzują dany region. Gdzie szukać, tych unikalnych dla tutejszej polskiej kultury ludowej motywów? W poszukiwaniach warto wziąć pod uwagę, że jeżeli gdzieś zostały takie stroje czy elementy, nie można wykluczyć, że dany gospodarz kupił gdzieś na targu w dalekim mieście na przykład kamizelkę.

Ciekawym przykładem rekonstrukcji stroju ludowego jest ten, który obecnie promuje gmina lubaczowska:

lubaczowski strój

Niestety jest on niemal IDENTYCZNY ze strojem rzeszowskim: www.folklor.pl – który powstał w dość specyficznych warunkach. Mianowicie, bogaci gospodarze, w okolicy Rzeszowa, wzorowali swój strój na tym szlacheckim. Stąd jest on tak kolorowy i przypomina coś lepszego niż wiejski łach z lnu. Czy gospodarze lubaczowscy, byli tak zamożni i  mieli tę samą ideę? Czy łączyła ich jakaś więź z Rzeszowem? Wiemy na pewno jedno, że powiat lubaczowski od wieków powinien stanowić odrębność i raczej łączność z ośrodkiem kulturalnym, jakim był Lwów, który jest położony bliżej niż Rzeszów. Dużo wskazuje na to, że nasz miejscowy strój ludowy, żeński, nie był skrzyniazbyt skomplikowany. Miał prostą spódnicę, fartuch, koszulę i kamizelkę. Na tej kamizelce powinien znajdywać się specyficzny dla regionu motyw. Być może na innych częściach stroju były pomniejsze elementy ozdobne. Ponieważ trudno taki charakterystyczny element ozdobny wynaleźć, trzeba posłużyć się najbardziej prawdopodobnym źródłem. Jest nim skrzynia posagowa. W każdym regionie, tworzono charakterystyczne skrzynie, o miejscowym motywie zdobniczym. Powinien on być typowo ludowy. Czy w takim wypadku, nasz dominujący kolor to powinien być ciemny zielony i czerwony? Do tego elementy krzyżykowe charakterystyczne dla wschodu + specyficzne motywy roślinne bliższe Lasowiakom. Na kamizelkach dość niezwykłe kwiaty w kołach? Muzeum Kresów w Lubaczowie posiada takie regionalne skrzynie, z rezerwuarem motywów dla całego naszego regionu.